ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ หรือที่เรียกว่า PCOS (Polycystic Ovary Syndrome) 

เป็นปัญหาสุขภาพที่พบในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์และส่งผลกระทบต่อระบบฮอร์โมนและการเผาผลาญอาหารในร่างกาย ผู้ที่มีภาวะนี้อาจเผชิญกับอาการต่างๆ เช่น สิว หน้ามัน มีขนดก น้ำหนักเกิน และประจำเดือนมาไม่ปกติ นอกจากนี้ยังเกี่ยวข้องกับความผิดปกติของฮอร์โมนอินซูลิน ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของภาวะน้ำหนักเกินหรืออ้วนในคนที่เป็น PCOS

แล้วก็ที่สำคัญโรคนี้มักจะเจอเจอในผู้หญิงอ้วน มี 80% เลยที่เป็น PCOS และมีน้ำหนักเกิน ส่วนอีก 20% เป็น PCOS ในคนผอม

เพื่อช่วยจัดการกับอาการและภาวะแทรกซ้อนของ PCOS การปรับวิธีการกินเป็นหนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพ

เนื้อหาตอนนี้จะนำเสนอ 6 เคล็ดลับการกินที่สำคัญสำหรับคนที่เป็น PCOS เพื่อปรับสมดุลของฮอร์โมนและช่วยให้สุขภาพดีขึ้น

1. กินอาหารที่มี Low Glycemic Index (Low GI)

อาหารที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำ หรือ Low GI คืออาหารที่ร่างกายดูดซึมน้ำตาลเข้าสู่กระแสเลือดได้อย่างช้าๆ ซึ่งช่วยให้ระดับน้ำตาลในเลือดคงที่และลดความผิดปกติของฮอร์โมนอินซูลิน อาหาร Low GI เหมาะสำหรับผู้ที่เป็น PCOS เพราะช่วยลดภาวะดื้อต่ออินซูลินและควบคุมน้ำหนักได้ดี

ตัวอย่างอาหาร Low GI

• ข้าวกล้อง ข้าวไรซ์เบอร์รี่
• ธัญพืชไม่ขัดสี เช่น คีนัว ข้าวโอ๊ต
• ผักที่มีไฟเบอร์สูง เช่น บร็อคโคลี หน่อไม้ฝรั่ง
• ผลไม้บางชนิด เช่น เบอร์รี แอปเปิล ส้ม

ข้อควรระวัง: ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีดัชนีน้ำตาลสูง เช่น ข้าวขาว ขนมปังขาว น้ำตาลทราย และเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง เพราะจะทำให้น้ำตาลในเลือดพุ่งสูงและเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะดื้อต่ออินซูลิน

2. เลือกไขมันที่ดีต่อสุขภาพ

ไขมันชนิดดีเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยลดการอักเสบในร่างกายและส่งเสริมการทำงานของฮอร์โมนในคนที่เป็น PCOS โดยเฉพาะไขมันโอเมก้า-3 และไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว

ตัวอย่างไขมันชนิดดี:

• น้ำมันมะกอกบริสุทธิ์ (Extra Virgin Olive Oil)
• ปลาไขมันสูง เช่น แซลมอน แมคเคอเรล
• ถั่วและเมล็ดพืช เช่น อัลมอนด์ วอลนัท เมล็ดเจีย
• อะโวคาโด

ไขมันโอเมก้า-3 ยังมีงานวิจัยที่ชี้ว่าช่วยลดอาการของ PCOS เช่น ลดภาวะดื้อต่ออินซูลินและปรับสมดุลฮอร์โมนให้ดีขึ้น

ข้อควรระวัง: หลีกเลี่ยงไขมันทรานส์และไขมันอิ่มตัว เช่น ของทอดและอาหารแปรรูป เช่น มันฝรั่งทอด เนื้อสัตว์แปรรูป และขนมอบ

3. ลดปริมาณคาร์โบไฮเดรต

การลดคาร์โบไฮเดรต หรือแป้งขาว เป็นสิ่งที่ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและปรับสมดุลอินซูลินให้ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม ไม่ได้หมายความว่าควรงดคาร์โบไฮเดรตทั้งหมด แต่ควรเลือกคาร์โบไฮเดรตที่ดีต่อสุขภาพ

ตัวอย่างคาร์โบไฮเดรตที่ดี:

• ข้าวกล้อง
• ธัญพืชไม่ขัดสี
• มันหวาน
• ผักที่มีไฟเบอร์สูง

การลดปริมาณแป้งที่ผ่านการขัดสี เช่น ขนมปังขาวและเบเกอรี่ จะช่วยลดอาการ PCOS และป้องกันน้ำหนักเพิ่มได้ดี

4. เพิ่มโปรตีนคุณภาพดี

โปรตีนเป็นสารอาหารสำคัญที่ช่วยสร้างกล้ามเนื้อและรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่ การกินโปรตีนที่ดีในทุกมื้อยังช่วยลดความอยากอาหารและควบคุมน้ำหนักได้

ตัวอย่างโปรตีนคุณภาพดี:

• เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน เช่น ไก่ ปลา
• ถั่วและเมล็ดพืช เช่น ถั่วเลนทิล เมล็ดฟักทอง
• ไข่
• โปรตีนจากพืช เช่น เต้าหู้ เทมเป้

การเลือกโปรตีนที่มีไขมันต่ำ เช่น เนื้อไก่ไม่ติดหนัง หรือปลาเนื้อขาว จะช่วยลดปริมาณไขมันที่ไม่ดีเข้าสู่ร่างกาย

5. พิจารณาวิตามินและแร่ธาตุเสริม

การขาดวิตามินบางชนิด เช่น วิตามินดี และแร่ธาตุอย่างซีลีเนียม อาจทำให้อาการของ PCOS รุนแรงขึ้น การเสริมวิตามินและแร่ธาตุจึงเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยลดอาการได้

วิตามินและแร่ธาตุที่แนะนำ:

• วิตามินดี: มีบทบาทสำคัญในการควบคุมฮอร์โมนและช่วยลดภาวะดื้อต่ออินซูลิน
• ซีลีเนียม: ช่วยลดการอักเสบและปรับสมดุลของระบบฮอร์โมน
• โอเมก้า-3: พบได้ในน้ำมันปลาและอาหารเสริมบางชนิด

ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อนเริ่มเสริมวิตามินใดๆ เพื่อให้แน่ใจว่าเหมาะสมกับสภาพร่างกายของตนเอง

6. หลีกเลี่ยงอาหารทอดและแปรรูป

อาหารทอดและแปรรูปมักมีไขมันทรานส์ ซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้การอักเสบในร่างกายแย่ลง รวมถึงส่งผลกระทบต่อฮอร์โมนในผู้ที่เป็น PCOS

ตัวเลือกที่ดีกว่า:

• ใช้หม้อทอดไร้น้ำมันแทนการทอดน้ำมัน
• ทำอาหารจากวัตถุดิบสดใหม่ เช่น ผัก ผลไม้ และเนื้อสัตว์ไม่ผ่านการแปรรูป

หลีกเลี่ยงขนมขบเคี้ยว อาหารแช่แข็ง และเครื่องดื่มหวาน เช่น น้ำอัดลม เพราะจะเพิ่มระดับน้ำตาลและทำให้อาการแย่ลง

สรุป

การจัดการ PCOS ด้วยวิธีการกินที่เหมาะสม ไม่เพียงช่วยลดอาการของโรค แต่ยังส่งเสริมสุขภาพโดยรวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ การกินอาหาร Low GI เลือกไขมันดี ลดคาร์โบไฮเดรต เพิ่มโปรตีน และเสริมวิตามินที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ หากคุณมีภาวะ PCOS ควรปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการเพื่อวางแผนการกินที่เหมาะสมสำหรับตัวคุณเอง

****************************

ความเชี่ยวชาญอื่นๆของ นพ.โอฬาริก มุสิกวงศ์

ให้คำปรึกษา และรักษา

• ฉีดสีประเมินท่อนำไข่(HSG)
• ตรวจน้ำเชื้อ(Semen analysis)
• เจาะฮอร์โมนสตรี เช่น AMH, FSH, LH, E2, P4
• ประเมินเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก ด้วย MRI
• ปรับพฤติกรรม และให้ยาในคนไข้ PCOS ที่มีภาวะอ้วน
• แก้หมัน(เปิดหน้าท้อง,ผ่านกล้อง)
• ฉีดเชื้อ(IUI) 
• เด็กหลอดแก้ว(IVF, IVF-ICSI)(ให้คำปรึกษา)
• ผ่าตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกผ่านกล้อง 
• ผ่าตัดเนืองอกกล้ามเนื้อมดลูกผ่ากล้อง
• ผ่าตัดเลาะพังผืดผ่านกล้อง
• ผ่าตัดถุงน้ำที่รังไข่ด้วย CO2 laser
• ให้คำปรึกษาการรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIIFU, Microwave, RF