บทนำ

เนื้องอกที่มดลูก (Uterine Fibroids) เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในสตรีวัยเจริญพันธุ์ และแม้ว่าเนื้องอกเหล่านี้มักจะไม่ใช่มะเร็ง แต่ก็สามารถสร้างความไม่สบายใจและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตได้ เช่น มีอาการปวดท้องน้อย ประจำเดือนมามากผิดปกติ หรือภาวะมีบุตรยาก “อาหาร” เป็นปัจจัยหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญทั้งในการลดความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกมดลูก และช่วยควบคุมไม่ให้ก้อนเนื้องอกเติบโตมากขึ้น ในบทความนี้ เราจะพิจารณาว่าอาหารประเภทใดควรกินหรือหลีกเลี่ยง รวมถึงคำแนะนำที่มีพื้นฐานจากงานวิจัยทางการแพทย์

อาหารที่เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกมดลูก

1. เนื้อแดง

มีการศึกษาวิจัยพบว่า การบริโภคเนื้อแดง (เช่น เนื้อวัว เนื้อหมู เนื้อแกะ) ในปริมาณมากสามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดเนื้องอกมดลูกได้ เนื่องจากเนื้อแดงมีฮอร์โมนและสารประกอบบางชนิดที่อาจส่งผลกระทบต่อฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกาย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของเนื้องอกในมดลูก

• เหตุผล: ฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ไม่สมดุลสามารถกระตุ้นให้เซลล์กล้ามเนื้อเรียบในมดลูกเจริญเติบโตจนกลายเป็นเนื้องอก
• คำแนะนำ: ลดการบริโภคเนื้อแดงในมื้ออาหาร และหันมาเลือกแหล่งโปรตีนอื่น เช่น เนื้อปลา ไก่ไม่ติดหนัง หรือโปรตีนจากพืช เช่น ถั่วเหลือง เต้าหู้

2. แฮมและเนื้อแปรรูป

แฮม เบคอน ไส้กรอก และเนื้อสัตว์แปรรูปอื่น ๆ มีการใช้สารเคมีในการถนอมอาหาร เช่น ไนเตรตและไนไตรต์ ซึ่งอาจมีผลกระทบต่อระบบฮอร์โมนและเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดเนื้องอก

• เหตุผล: สารเคมีเหล่านี้อาจรบกวนการทำงานของฮอร์โมนในร่างกาย และทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง
• คำแนะนำ: หลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์แปรรูป และหันมาทานเนื้อสดที่ผ่านการปรุงแบบธรรมชาติแทน

3. แอลกอฮอล์ โดยเฉพาะเบียร์

การดื่มแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะเบียร์ มีความเชื่อมโยงกับการเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกที่มดลูก

• เหตุผล: เบียร์มีสารที่สามารถรบกวนการทำงานของตับ ซึ่งเป็นอวัยวะที่ช่วยกำจัดฮอร์โมนส่วนเกินออกจากร่างกาย การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปอาจทำให้ร่างกายมีระดับเอสโตรเจนสูงขึ้น ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงของเนื้องอก
• คำแนะนำ: ควรลดหรือหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และหันมาดื่มน้ำเปล่า น้ำสมุนไพร หรือชาเขียวที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ

อาหารที่ช่วยลดความเสี่ยงของเนื้องอกมดลูก

1. ผักใบเขียว

ผักใบเขียว เช่น ผักคะน้า ผักโขม บรอกโคลี อุดมไปด้วยไฟเบอร์และสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกที่มดลูก

• เหตุผล: สารต้านอนุมูลอิสระในผักใบเขียวช่วยลดการอักเสบในร่างกายและช่วยรักษาสมดุลของฮอร์โมนเอสโตรเจน
• คำแนะนำ: ควรทานผักใบเขียวเป็นประจำ อย่างน้อย 2-3 มื้อต่อวัน

2. ผลไม้ตระกูลซิตรัส

ผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว เช่น ส้ม มะนาว เกรปฟรุต และเลมอน มีสารอาหารสำคัญหลายชนิด โดยเฉพาะวิตามินซีและไฟโตนิวเทรียนท์ที่ช่วยป้องกันการเกิดเนื้องอกมดลูก

• เหตุผล: ผลไม้ตระกูลซิตรัสช่วยกำจัดสารพิษออกจากร่างกาย และช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง
• คำแนะนำ: ทานผลไม้เหล่านี้สด ๆ หรือดื่มน้ำคั้นสดโดยไม่เติมน้ำตาล

3. นมและผลิตภัณฑ์จากนม

มีงานวิจัยระบุว่า การบริโภคนมและผลิตภัณฑ์จากนม เช่น โยเกิร์ต และชีส ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกที่มดลูกได้

• เหตุผล: นมมีแคลเซียมและวิตามินดีสูง ซึ่งช่วยควบคุมการเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติ และช่วยรักษาระดับฮอร์โมนในร่างกาย
• คำแนะนำ: เลือกนมพร่องมันเนยหรือนมไขมันต่ำ และหลีกเลี่ยงนมที่มีการเติมน้ำตาลมากเกินไป

4. วิตามินเอจากแหล่งธรรมชาติ

วิตามินเอที่ได้จากแหล่งอาหารธรรมชาติ เช่น ตับสัตว์ แครอท ฟักทอง และมันเทศ มีส่วนช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดเนื้องอกที่มดลูก

• เหตุผล: วิตามินเอมีบทบาทสำคัญในการควบคุมการแบ่งตัวของเซลล์ และช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอก
• คำแนะนำ: เพิ่มอาหารที่มีวิตามินเอสูงในมื้ออาหารประจำวัน

คำแนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับโภชนาการ

นอกจากอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงและควรกินแล้ว การรักษาโภชนาการที่สมดุลเป็นสิ่งสำคัญเพื่อป้องกันและควบคุมภาวะเนื้องอกที่มดลูก ดังนี้:

• ควรทานอาหารที่มีกากใยสูง: ช่วยในการขับฮอร์โมนเอสโตรเจนส่วนเกินออกจากร่างกายผ่านระบบขับถ่าย
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ: น้ำช่วยล้างสารพิษในร่างกายและรักษาการทำงานของระบบต่าง ๆ ให้เป็นปกติ
• หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง: น้ำตาลทำให้เกิดการอักเสบในร่างกายและกระตุ้นการเจริญเติบโตของเนื้องอก
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: ช่วยควบคุมน้ำหนักและรักษาสมดุลของฮอร์โมนในร่างกาย

บทสรุป

อาหารมีบทบาทสำคัญในการป้องกันและควบคุมเนื้องอกที่มดลูก การหลีกเลี่ยงอาหารที่เพิ่มความเสี่ยง เช่น เนื้อแดง แฮม และแอลกอฮอล์ พร้อมทั้งเลือกบริโภคผักใบเขียว ผลไม้ตระกูลซิตรัส นม และอาหารที่อุดมด้วยวิตามินเอ จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดเนื้องอกได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ การรักษาโภชนาการที่สมดุลควบคู่ไปกับการออกกำลังกายและการดูแลสุขภาพจิตใจ จะช่วยให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น และลดโอกาสการเกิดโรคต่าง ๆ ได้ในระยะยาว

****************************

ความเชี่ยวชาญอื่นๆของ นพ.โอฬาริก มุสิกวงศ์

ให้คำปรึกษา และรักษา

• ฉีดสีประเมินท่อนำไข่(HSG)
• ตรวจน้ำเชื้อ(Semen analysis)
• เจาะฮอร์โมนสตรี เช่น AMH, FSH, LH, E2, P4
• ประเมินเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก ด้วย MRI
• ปรับพฤติกรรม และให้ยาในคนไข้ PCOS ที่มีภาวะอ้วน
• แก้หมัน(เปิดหน้าท้อง,ผ่านกล้อง)
• ฉีดเชื้อ(IUI) 
• เด็กหลอดแก้ว(IVF, IVF-ICSI)(ให้คำปรึกษา)
• ผ่าตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกผ่านกล้อง 
• ผ่าตัดเนืองอกกล้ามเนื้อมดลูกผ่ากล้อง
• ผ่าตัดเลาะพังผืดผ่านกล้อง
• ผ่าตัดถุงน้ำที่รังไข่ด้วย CO2 laser
• ให้คำปรึกษาการรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIIFU, Microwave, RF