ในปัจจุบัน การรักษาเนื้องอกมดลูกด้วยเทคโนโลยี HIFU (High-Intensity Focused Ultrasound) กำลังได้รับความนิยมอย่างมาก เนื่องจากเป็นวิธีที่ไม่ต้องผ่าตัดและมีความปลอดภัยสูง โดยเฉพาะกับผู้หญิงที่ยังต้องการมีบุตร บทความนี้จะกล่าวถึงการตั้งครรภ์หลังจากการรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIFU โดยอ้างอิงข้อมูลจากงานวิจัยของ Mutua Terrassa University Hospital ในประเทศสเปน ซึ่งศึกษาเกี่ยวกับผลลัพธ์ของผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยเทคโนโลยีนี้

HIFU คืออะไร

HIFU ย่อมาจาก High-Intensity Focused Ultrasound เป็นเทคโนโลยีที่ใช้คลื่นเสียงความถี่สูงมุ่งเป้าไปที่เนื้องอกเพื่อทำลายเซลล์ผิดปกติ โดยไม่ต้องผ่าตัด การทำงานของ HIFU อาศัยพลังงานความร้อนที่เกิดจากคลื่นเสียง ทำให้เนื้องอกฝ่อและเล็กลง โดยไม่ส่งผลกระทบต่อเนื้อเยื่อปกติรอบข้าง

ข้อดีของ HIFU

1. ไม่ต้องผ่าตัด - ลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากการผ่าตัด
2. ฟื้นตัวเร็ว - ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ภายในเวลาสั้น
3. ไม่ทำลายเนื้อเยื่อมดลูก - เหมาะสำหรับผู้หญิงที่ต้องการมีบุตรในอนาคต

การศึกษาผลลัพธ์การตั้งครรภ์หลังรักษา HIFU

งานวิจัยที่จัดทำโดย Mutua Terrassa University Hospital ประเทศสเปน ได้ทำการศึกษาย้อนหลังในช่วงระยะเวลา 10 ปีโดยเก็บข้อมูลจากผู้ป่วยที่อยู่ในวัยเจริญพันธุ์จำนวน 560 คน ซึ่งมีอาการจากเนื้องอกมดลูก เช่น:

1. อาการกดทับบริเวณอุ้งเชิงกราน ทำให้ปัสสาวะบ่อยหรือท้องผูก
2. ประจำเดือนผิดปกติ เช่น มามากกว่าปกติ ปวดประจำเดือน
3. ภาวะแท้งบุตรหรือมีบุตรยากจากเนื้องอกมดลูก

ผลการศึกษา

จากข้อมูลการศึกษาพบว่า มีผู้ป่วยจำนวน 55 คน ที่ตั้งครรภ์สำเร็จ รวมทั้งหมด 71 ครั้ง ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้:

1. 82% สามารถตั้งครรภ์ได้เองตามธรรมชาติ
2. 18% ตั้งครรภ์โดยใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ เช่น เด็กหลอดแก้ว (IVF)
3. ระยะเวลาที่ใช้ในการตั้งครรภ์หลังการรักษา HIFU เฉลี่ยอยู่ที่ 12 เดือน โดยมีช่วงระหว่าง 1-72 เดือน
4. 61% ของผู้ป่วยสามารถคลอดบุตรได้สำเร็จ

วิธีการคลอด

• 57% คลอดบุตรทางช่องคลอดตามธรรมชาติ
• 43% คลอดโดยการผ่าตัดคลอด

ภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์และการคลอด

แม้ว่าการรักษาด้วย HIFU จะปลอดภัย แต่ก็พบภาวะแทรกซ้อนเล็กน้อย ได้แก่:

• 7% มีภาวะตกเลือดหลังคลอด
• 5% ภาวะรกเกาะต่ำ
• 2% ภาวะครรภ์เป็นพิษ

นอกจากนี้ ยังพบว่าทารกที่คลอดออกมามีน้ำหนักเฉลี่ย 3.1 กิโลกรัม ซึ่งถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ และมีทารกเพียงบางรายที่มีภาวะหัวใจผิดปกติ

สาเหตุที่ HIFU ช่วยให้ตั้งครรภ์ได้ง่ายขึ้น

เนื้องอกมดลูกสามารถขัดขวางการฝังตัวของตัวอ่อนในโพรงมดลูก ทำให้มีบุตรยาก การรักษาด้วย HIFU ช่วยทำลายเนื้องอกโดยไม่กระทบต่อโพรงมดลูก ส่งผลให้มดลูกกลับมามีรูปร่างปกติและเหมาะสมกับการตั้งครรภ์

ภาพตัวอย่างการรักษา(ดูในคลิป)

ในระหว่างการรักษาด้วย HIFU แพทย์จะใช้คลื่นเสียงพลังงานสูงมุ่งเป้าไปที่ก้อนเนื้องอก ทำให้ก้อนเนื้องอกฝ่อและเล็กลง ดังภาพตัวอย่างต่อไปนี้:

• ภาพก่อนรักษา: พบก้อนเนื้องอกขนาดใหญ่ที่ยื่นเข้าไปในโพรงมดลูก
• ภาพหลังรักษา: ขนาดของเนื้องอกลดลงอย่างเห็นได้ชัด และโพรงมดลูกกลับมามีสภาพปกติ

ข้อจำกัดของการรักษา HIFU

แม้ว่า HIFU จะเป็นวิธีที่ปลอดภัย แต่ก็มีข้อจำกัดบางประการ เช่น:

1. ไม่เหมาะกับเนื้องอกที่มีขนาดใหญ่มากเกินไป
2. อาจต้องมีการติดตามผลหลังการรักษาอย่างใกล้ชิด
3. มีโอกาสที่เนื้องอกจะกลับมาโตขึ้นใหม่ได้

ข้อแนะนำสำหรับผู้ที่ต้องการตั้งครรภ์หลังรักษา HIFU

1. ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินสภาพมดลูกหลังการรักษา
2. พยายามตั้งครรภ์ภายในระยะเวลาที่เหมาะสมหลังการรักษา ซึ่งโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 12 เดือน
3. ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ
4. หลีกเลี่ยงความเครียด ซึ่งอาจส่งผลต่อภาวะเจริญพันธุ์

บทสรุป

การรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIFU เป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสำหรับผู้หญิงที่ต้องการมีบุตร งานวิจัยจาก Mutua Terrassa University Hospital ประเทศสเปน แสดงให้เห็นว่า ผู้ป่วยจำนวนมากสามารถตั้งครรภ์และคลอดบุตรได้สำเร็จหลังการรักษา นอกจากนี้ ภาวะแทรกซ้อนที่พบยังอยู่ในระดับต่ำ ดังนั้น ผู้ที่มีปัญหาเนื้องอกมดลูกและวางแผนจะมีบุตรสามารถพิจารณา HIFU เป็นทางเลือกในการรักษาได้อย่างมั่นใจ

****************************

ความเชี่ยวชาญอื่นๆของ นพ.โอฬาริก มุสิกวงศ์

ให้คำปรึกษา และรักษา

• ฉีดสีประเมินท่อนำไข่(HSG)
• ตรวจน้ำเชื้อ(Semen analysis)
• เจาะฮอร์โมนสตรี เช่น AMH, FSH, LH, E2, P4
• ประเมินเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก ด้วย MRI
• ปรับพฤติกรรม และให้ยาในคนไข้ PCOS ที่มีภาวะอ้วน
• แก้หมัน(เปิดหน้าท้อง,ผ่านกล้อง)
• ฉีดเชื้อ(IUI) 
• เด็กหลอดแก้ว(IVF, IVF-ICSI)(ให้คำปรึกษา)
• ผ่าตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกผ่านกล้อง 
• ผ่าตัดเนืองอกกล้ามเนื้อมดลูกผ่ากล้อง
• ผ่าตัดเลาะพังผืดผ่านกล้อง
• ผ่าตัดถุงน้ำที่รังไข่ด้วย CO2 laser
• ให้คำปรึกษาการรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIFU, Microwave, RF