PCOS เป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเพศหญิงในร่างกาย โดยที่ผู้ป่วยจะมีการเกิดถุงน้ำในรังไข่หลายใบที่ส่งผลต่อการทำงานของรังไข่และระบบฮอร์โมน โดยจะพบอาการผิดปกติที่สำคัญ ได้แก่ ประจำเดือนผิดปกติ การเพิ่มของฮอร์โมนเพศชาย ซึ่งอาจทำให้เกิดสิว ขนดก เสียงเปลี่ยน หรือแม้กระทั่งภาวะหัวล้านในบางคน รวมถึงมีปัญหาเกี่ยวกับการตั้งครรภ์

การรักษาภาวะPCOS

การรักษาภาวะ PCOS สามารถทำได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วยและความต้องการในการตั้งครรภ์ วิธีการรักษาหลัก ๆ แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ การรักษาด้วยยาและการผ่าตัด

1.การรักษาด้วยยา

• ยาเม็ดคุมกำเนิด: ใช้เพื่อลดระดับฮอร์โมนเพศชายในร่างกาย ซึ่งจะช่วยลดอาการเช่น สิว ขนดก และการเปลี่ยนแปลงของเสียง
• ยาฮอร์โมน: ยาชนิดนี้จะช่วยให้ประจำเดือนมาปกติ และช่วยลดการผลิตฮอร์โมนเพศชาย
• ยาช่วยให้ไข่ตก: ใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยต้องการตั้งครรภ์ โดยการกระตุ้นการตกไข่ให้เกิดขึ้น

2.การผ่าตัด: การผ่าตัดเป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา หรือในกรณีที่มีอาการรุนแรงที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันและไม่สามารถควบคุมด้วยวิธีอื่นๆ วิธีการผ่าตัดที่ใช้ในการรักษาภาวะ PCOS ได้แก่:

• การผ่าตัดแบบไข่ตก (Ovarian Drilling): การผ่าตัดนี้จะทำโดยการเจาะถุงน้ำในรังไข่เพื่อกระตุ้นให้เกิดการตกไข่ โดยจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถตั้งครรภ์ได้
• การผ่าตัดโดยใช้เทคโนโลยีแสง (Laser Surgery): เป็นการใช้เลเซอร์ในการตัดหรือทำลายส่วนที่ไม่ต้องการในรังไข่ เช่น การทำลายเนื้อเยื่อที่ผลิตฮอร์โมนเพศชายมากเกินไป

การประเมินความจำเป็นในการผ่าตัด

การผ่าตัดไม่ใช่ทางเลือกแรกสำหรับการรักษาภาวะ PCOS เนื่องจากมีวิธีการรักษาอื่นๆ ที่สามารถใช้ได้ก่อน เช่น การใช้ยา หรือการรักษาด้วยการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตที่เกี่ยวข้องกับการออกกำลังกายและการควบคุมอาหาร อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดจะเป็นทางเลือกเมื่อ:

• การรักษาด้วยยาไม่สามารถควบคุมอาการได้
• ผู้ป่วยมีปัญหาหนักในเรื่องของการตั้งครรภ์
• อาการแย่ลงอย่างรวดเร็ว

ประโยชน์ของการผ่าตัด

• การฟื้นฟูการทำงานของรังไข่: การผ่าตัดสามารถช่วยให้รังไข่กลับมาทำงานได้ดีขึ้น เช่น การทำให้ไข่ตกได้ตามปกติ
• การลดฮอร์โมนเพศชาย: ช่วยลดการผลิตฮอร์โมนเพศชายที่มากเกินไป ซึ่งส่งผลให้มีการลดลงของอาการเช่น ขนดกและสิว

ข้อควรระวังและผลข้างเคียง

การผ่าตัดมักจะมีผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น การติดเชื้อ หรือการเจ็บปวดหลังการผ่าตัด นอกจากนี้ยังมีความเสี่ยงที่รังไข่อาจกลับสู่สภาพเดิมได้ในอนาคต ดังนั้น การเลือกผ่าตัดจึงต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

สรุป

การรักษาภาวะ PCOS ด้วยการผ่าตัดเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพในบางกรณี แต่ไม่ใช่ทางเลือกแรกในทุกกรณี ผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเหมาะสมของการรักษาแต่ละประเภท โดยขึ้นอยู่กับอาการ ความต้องการในการตั้งครรภ์ และการตอบสนองต่อการรักษาด้วยวิธีอื่นๆ

****************************

ความเชี่ยวชาญอื่นๆของ นพ.โอฬาริก มุสิกวงศ์

ให้คำปรึกษา และรักษา

• ฉีดสีประเมินท่อนำไข่(HSG)
• ตรวจน้ำเชื้อ(Semen analysis)
• เจาะฮอร์โมนสตรี เช่น AMH, FSH, LH, E2, P4
• ประเมินเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก ด้วย MRI
• ปรับพฤติกรรม และให้ยาในคนไข้ PCOS ที่มีภาวะอ้วน
• แก้หมัน(เปิดหน้าท้อง,ผ่านกล้อง)
• ฉีดเชื้อ(IUI) 
• เด็กหลอดแก้ว(IVF, IVF-ICSI)(ให้คำปรึกษา)
• ผ่าตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกผ่านกล้อง 
• ผ่าตัดเนืองอกกล้ามเนื้อมดลูกผ่ากล้อง
• ผ่าตัดเลาะพังผืดผ่านกล้อง
• ผ่าตัดถุงน้ำที่รังไข่ด้วย CO2 laser
• ให้คำปรึกษาการรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIIFU, Microwave, RF