โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) เป็นภาวะที่เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตนอกมดลูก ทำให้เกิดอาการปวดและส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย การรักษาโรคนี้ด้วยยาถือเป็นหนึ่งในวิธีที่แพทย์แนะนำ โดยเฉพาะในกรณีที่ไม่จำเป็นต้องผ่าตัดเร่งด่วน เช่น กรณีที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อนฉุกเฉิน

การใช้ยารักษาโรค

การรักษาโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ด้วยยามีหลายทางเลือก โดยยาที่ใช้สามารถแบ่งออกได้เป็นกลุ่มดังนี้:

1.ยาเม็ดคุมกำเนิด (Combined Oral Contraceptives)

• ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบธรรมดา: สามารถลดอาการปวดที่เกี่ยวข้องกับโรคได้ โดยควรเลือกสูตรที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนในระดับต่ำ เช่น 0.15 – 0.2 มิลลิกรัม เพื่อหลีกเลี่ยงการกระตุ้นการเจริญของเยื่อบุโพรงมดลูก
• ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบต่อเนื่อง: แนะนำให้กินต่อเนื่อง 3 เดือนเพื่อไม่ให้มีประจำเดือน ซึ่งช่วยลดอาการปวดที่เกิดในช่วงมีประจำเดือนได้

2.ฮอร์โมนโปรเจสติน (Progestins)

• รูปแบบราคาถูก: เช่น ยาฉีดหรือยารับประทาน มีประสิทธิภาพในการลดอาการปวด แต่มีผลข้างเคียง เช่น น้ำหนักเพิ่ม เลือดออกกะปริบกะปรอย และอาจใช้เวลานานกว่าความสามารถในการตั้งครรภ์จะกลับคืนมา
• รูปแบบราคาแพง: เช่น ห่วงอนามัยที่มีฮอร์โมนโปรเจสติน ซึ่งมีงานวิจัยสนับสนุนว่าได้ผลดีในการรักษาเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่และอะดิโนไมโอซิส (Adenomyosis)

3.ยาฉีด GnRH Agonists

• ยากลุ่มนี้มีประสิทธิภาพสูง แต่มีผลข้างเคียง เช่น ร้อนวูบวาบ กระดูกพรุน หงุดหงิด และนอนไม่หลับ โดยมักใช้เป็นทางเลือกสุดท้ายในกรณีที่ยากลุ่มอื่นไม่ได้ผล

4.ยาแก้ปวด (NSAIDs)

• ใช้บรรเทาอาการปวดเฉพาะหน้า เช่น อาการปวดในช่วงมีประจำเดือน แต่ไม่ได้รักษาต้นเหตุของโรค

5.ยากลุ่ม Aromatase Inhibitors (AI)

• ยาที่ใช้รักษามะเร็งเต้านม เช่น Letrozole โดยมักใช้ร่วมกับยาเม็ดคุมกำเนิดหรือโปรเจสตินเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ

6.ยารักษาอาการปวดเส้นประสาท (Neuropathic Pain Medications)

• เช่น Gabapentin ซึ่งช่วยลดอาการปวดท้องประจำเดือนที่เกี่ยวข้องกับโรค

ข้อควรระวัง

แม้ว่ายาจะช่วยลดอาการปวดและปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย แต่ยังไม่มีหลักฐานว่ายาสามารถช่วยแก้ปัญหาการมีบุตรยากได้ ผู้ป่วยที่มีความต้องการมีบุตรควรปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสม

สรุป

การรักษาโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ด้วยยาเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพและหลากหลาย ขึ้นอยู่กับอาการและความต้องการของผู้ป่วย การปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกวิธีที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญในการจัดการโรคนี้อย่างมีประสิทธิภาพ

****************************

ความเชี่ยวชาญอื่นๆของ นพ.โอฬาริก มุสิกวงศ์

ให้คำปรึกษา และรักษา

• ฉีดสีประเมินท่อนำไข่(HSG)
• ตรวจน้ำเชื้อ(Semen analysis)
• เจาะฮอร์โมนสตรี เช่น AMH, FSH, LH, E2, P4
• ประเมินเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก ด้วย MRI
• ปรับพฤติกรรม และให้ยาในคนไข้ PCOS ที่มีภาวะอ้วน
• แก้หมัน(เปิดหน้าท้อง,ผ่านกล้อง)
• ฉีดเชื้อ(IUI) 
• เด็กหลอดแก้ว(IVF, IVF-ICSI)(ให้คำปรึกษา)
• ผ่าตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกผ่านกล้อง 
• ผ่าตัดเนืองอกกล้ามเนื้อมดลูกผ่ากล้อง
• ผ่าตัดเลาะพังผืดผ่านกล้อง
• ผ่าตัดถุงน้ำที่รังไข่ด้วย CO2 laser
• ให้คำปรึกษาการรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIIFU, Microwave, RF