บทนำ

ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) เป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญของภาวะมีบุตรยากในผู้หญิง ซึ่งเกิดจากการที่เนื้อเยื่อเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิดที่นอกมดลูก และมีผลกระทบต่อระบบสืบพันธุ์ในหลายด้าน ตั้งแต่คุณภาพของไข่ไปจนถึงการฝังตัวอ่อน

จากการศึกษา พบว่า 50% ของผู้หญิงที่ประสบภาวะมีบุตรยากมีภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ร่วมด้วย ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อระบบสืบพันธุ์ เช่น ไข่ที่ไม่สมบูรณ์ ตัวอ่อนที่ไม่สามารถพัฒนาได้เต็มที่ และสภาพแวดล้อมในมดลูกที่ไม่เหมาะสมต่อการฝังตัวอ่อน

การศึกษาระดับเซลล์

งานวิจัยล่าสุดมุ่งเน้นศึกษาผลกระทบของภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ในระดับเซลล์ โดยเฉพาะในเซลล์ที่เรียกว่า Granulosa Cells ซึ่งมีบทบาทสำคัญในกระบวนการพัฒนาไข่ในรังไข่

1.ผลกระทบต่อ Telomere Activity

• Telomere คือส่วนปลายของโครโมโซมที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันการเสื่อมสภาพของเซลล์
• ในผู้ป่วยที่มีภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ Telomere Activity ใน Granulosa Cells พบว่าลดลง ซึ่งส่งผลให้คุณภาพของไข่ลดลงและเพิ่มความเสี่ยงต่อการมีบุตรยาก

2.การเพิ่มขึ้นของสาร Tumor Necrosis Factor-Alpha (TNF-α)

• TNF-α เป็นโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบ ซึ่งพบว่ามีระดับสูงขึ้นในของเหลวที่อยู่ในฟองไข่ของผู้ป่วย
• การอักเสบที่เกิดขึ้นนี้มีส่วนสำคัญในการลดคุณภาพของเซลล์ไข่และสร้างสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมต่อการพัฒนา

ผลกระทบต่อภาวะมีบุตรยาก

การเปลี่ยนแปลงในระดับเซลล์ที่กล่าวมานี้ ส่งผลต่อทั้งคุณภาพของเซลล์ไข่ การพัฒนาและการฝังตัวของตัวอ่อน รวมถึงความสมบูรณ์ของเยื่อบุโพรงมดลูก ซึ่งเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการตั้งครรภ์

แนวทางการรักษาและการพัฒนาในอนาคต

การศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า การรักษาภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เช่น การผ่าตัดช็อกโกแลตซีสต์ หรือการปรับลดการอักเสบในระดับเซลล์ อาจช่วยปรับปรุงคุณภาพไข่และเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ได้

นอกจากนี้ ยังมีการวิจัยเกี่ยวกับการใช้สมุนไพรบางชนิด เช่น สารที่มีฤทธิ์ลดการอักเสบในระดับเซลล์ ซึ่งอาจเป็นแนวทางการรักษาใหม่ในอนาคต

บทสรุป

ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่เป็นความท้าทายสำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการมีบุตร การศึกษาที่ลึกลงไปถึงระดับเซลล์ช่วยให้เราเข้าใจถึงกลไกที่เป็นสาเหตุ และนำไปสู่การพัฒนาวิธีการรักษาใหม่ ๆ ที่สามารถปรับปรุงโอกาสในการตั้งครรภ์และคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยในระยะยาวได้

หากคุณสงสัยว่าตัวเองมีภาวะดังกล่าว ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

****************************

ความเชี่ยวชาญอื่นๆของ นพ.โอฬาริก มุสิกวงศ์

ให้คำปรึกษา และรักษา

• ฉีดสีประเมินท่อนำไข่(HSG)
• ตรวจน้ำเชื้อ(Semen analysis)
• เจาะฮอร์โมนสตรี เช่น AMH, FSH, LH, E2, P4
• ประเมินเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก ด้วย MRI
• ปรับพฤติกรรม และให้ยาในคนไข้ PCOS ที่มีภาวะอ้วน
• แก้หมัน(เปิดหน้าท้อง,ผ่านกล้อง)
• ฉีดเชื้อ(IUI) 
• เด็กหลอดแก้ว(IVF, IVF-ICSI)(ให้คำปรึกษา)
• ผ่าตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกผ่านกล้อง 
• ผ่าตัดเนืองอกกล้ามเนื้อมดลูกผ่ากล้อง
• ผ่าตัดเลาะพังผืดผ่านกล้อง
• ผ่าตัดถุงน้ำที่รังไข่ด้วย CO2 laser
• ให้คำปรึกษาการรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIIFU, Microwave, RF