“วันนี้มาคุยกันว่า เฮ้ยจะรู้ได้อย่างไรว่าตัวเองเนี่ยเป็นเนื้องอกที่มดลูกหรือเปล่า…มีคนถามว่าคุณหมอครับ แล้วหนูจะรู้ได้ยังไง?”

หนึ่งในคำถามที่พบบ่อยสำหรับผู้หญิงหลาย ๆ คน คือ “เราจะรู้ได้อย่างไรว่ากำลังเป็นเนื้องอกที่มดลูก” ซึ่งเนื้องอกที่มดลูก หรือที่เรียกกันว่า “เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก” (Myoma หรือ Leiomyoma) นั้น สามารถเกิดขึ้นได้กับผู้หญิงทั่วไป โดยข้อมูลจากคลิป “การแพทย์ 8 นาที” ได้อธิบายไว้อย่างน่าสนใจ ดังนี้

เนื้องอกที่มดลูกพบได้บ่อยแค่ไหน

“ตัวเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูกเนี่ย จะมีส่วนใหญ่เลยนะฮะ 50 กว่าเปอร์เซ็นต์เนี่ยไม่มีอาการ แต่อีกครึ่งนึงเนี่ยมีอาการ...”

มีการคาดการณ์ว่า ผู้หญิงจำนวนไม่น้อยมีภาวะเนื้องอกที่มดลูกโดยไม่รู้ตัว เพราะอาจไม่มีอาการชัดเจน ดังนั้น การตรวจสุขภาพประจำปีหรือการตรวจภายในจึงเป็นสิ่งสำคัญ แต่ในกรณีที่มีอาการ เราสามารถสังเกตได้ด้วยตนเองตาม 4 อาการสำคัญต่อไปนี้

4 อาการสำคัญที่ควรสงสัยว่าอาจเป็นเนื้องอกที่มดลูก

1.อาการเลือดออกผิดปกติ

“เมนมาผิดปกติ ไม่ว่าจะเป็นเมนมาเยอะ เมนมากระปิดกระปอย... รวมถึงเลือดออกระหว่างรอบประจำเดือน... หรือเมนมาแล้วมีภาวะซีด อ่อนเพลียเคลียแรง...”

• ประจำเดือนมามากผิดปกติ (อาจเห็นเป็นก้อนเลือด)
• ประจำเดือนยืดเยื้อ เช่น เดิมเคยมา 3 วัน กลายเป็น 5-7 วัน
• มีเลือดออกกระปริบกระปรอยระหว่างรอบเดือน
• เมื่อประจำเดือนมามาก จนอาจทำให้ซีดหรืออ่อนเพลีย

2.อาการปวดท้องน้อย

“ยิ่งคนที่เป็นเมนแล้วปวดท้องเมน ให้สงสัยมากขึ้น… ก้อนใหญ่มาก ๆ จนไปกดเบียดอวัยวะข้างเคียง ทำให้เกิดอาการปวดท้องน้อยเรื้อรังขึ้นมา”

• ปวดท้องน้อยรุนแรงช่วงมีประจำเดือน หรือปวดท้องน้อยแม้ไม่ได้มีประจำเดือน
• บางครั้งอาการปวดเกิดจากก้อนที่โตมากจนไปกดเบียดอวัยวะข้างเคียง

3.อาการคลำก้อนได้ และการกดเบียดอวัยวะข้างเคียง

“ก้อนใหญ่บางทีไปกดเบียดกระเพาะปัสสาวะ… บางคนอาจมีปวดหลังร่วมด้วย เพราะก้อนไปกดท่อไต… หรือท้องผูก ถ่ายลำบาก… หรือกินอาหารแล้วอิ่มเร็ว”

• คลำพบก้อนในท้อง
• ปัสสาวะบ่อยจากการกดเบียดกระเพาะปัสสาวะ
• ปวดหลังจากการกดทับท่อไต
• ท้องผูก หรือรู้สึกอิ่มเร็วผิดปกติ (กรณีที่ก้อนใหญ่กดกระเพาะอาหาร)

4.ภาวะมีบุตรยาก หรือแท้งบุตรง่าย

“อาการสุดท้ายเกี่ยวกับเรื่องของการเจริญพันธุ์… ปล่อยมีลูกแล้วไม่มีสักที… หรือท้องแล้วหลุด ท้องแล้วหลุด… ต้องสงสัยไว้”

• พยายามตั้งครรภ์แต่ไม่สำเร็จ
• ตั้งครรภ์แล้วแท้งบ่อย
• บางคนตรวจพบก้อนขณะตั้งครรภ์ ซึ่งอาจส่งผลต่อการคลอดก่อนกำหนดได้

ถ้าไม่มีอาการ ควรทำอย่างไร

“ไม่มีอาการเราก็คงสังเกตอะไรไม่ได้… ก็ควรตรวจเช็กอัปตามปกติ ถ้าพบว่าเป็น แต่ไม่มีอาการ ก็ยังไม่ต้องทำอะไร ให้สังเกตอาการไปเรื่อย ๆ…”

ผู้หญิงบางคนเป็นเนื้องอกที่มดลูกโดยไม่มีอาการใด ๆ การตรวจภายในหรือตรวจอัลตราซาวนด์เป็นประจำจะช่วยให้พบความผิดปกติได้แต่เนิ่น ๆ ซึ่งการดูแลรักษาหรือเฝ้าติดตามจะขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์เป็นสำคัญ

เมื่อสงสัยว่ามีอาการ ควรทำอย่างไร

หากพบอาการเข้าข่าย 4 ข้อข้างต้น ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจประเมินอย่างละเอียด อาจทำการตรวจภายใน ตรวจอัลตราซาวนด์ หรือการตรวจอื่น ๆ ที่จำเป็นเพื่อยืนยันว่าเป็นเนื้องอกจริงหรือไม่ และจะได้วางแผนการดูแลรักษาได้ตรงจุด

สรุป

เนื้องอกที่มดลูกเป็นปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้หญิง บางรายไม่แสดงอาการ แต่บางรายก็แสดงอาการที่สังเกตได้ หากคุณมี อาการเลือดออกผิดปกติ, ปวดท้องน้อย, คลำพบก้อน, หรือมีภาวะมีบุตรยาก ควรปรึกษาแพทย์ทันที

“การแพทย์ 8 นาที… เพราะสุขภาพที่ดีเริ่มต้นที่ตัวเราเอง”

อย่าลืมตรวจสุขภาพเป็นประจำ และหากเห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ ช่วยกันส่งต่อความรู้ให้ผู้อื่น เพื่อให้ทุกคนตระหนักและดูแลสุขภาพของตนเองได้อย่างถูกต้องและทันเวลา

ขอให้ทุกท่านสุขภาพแข็งแรง

****************************

ความเชี่ยวชาญอื่นๆของ นพ.โอฬาริก มุสิกวงศ์

ให้คำปรึกษา และรักษา

• ฉีดสีประเมินท่อนำไข่(HSG)
• ตรวจน้ำเชื้อ(Semen analysis)
• เจาะฮอร์โมนสตรี เช่น AMH, FSH, LH, E2, P4
• ประเมินเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก ด้วย MRI
• ปรับพฤติกรรม และให้ยาในคนไข้ PCOS ที่มีภาวะอ้วน
• แก้หมัน(เปิดหน้าท้อง,ผ่านกล้อง)
• ฉีดเชื้อ(IUI) 
• เด็กหลอดแก้ว(IVF, IVF-ICSI)(ให้คำปรึกษา)
• ผ่าตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกผ่านกล้อง 
• ผ่าตัดเนืองอกกล้ามเนื้อมดลูกผ่ากล้อง
• ผ่าตัดเลาะพังผืดผ่านกล้อง
• ผ่าตัดถุงน้ำที่รังไข่ด้วย CO2 laser
• ให้คำปรึกษาการรักษาเนื้องอกมดลูกด้วย HIIFU, Microwave, RF